Say hello

NetBIOS Nedir?

NetBIOS (Ağ Temel Giriş/Çıkış Sistemi), farklı bilgisayarlardaki uygulamaların yerel alan ağları (LAN) üzerinden iletişim kurmasını sağlayan bir ağ protokolüdür. 1980’lerde erken IBM PC ağları için geliştirilmiş olan NetBIOS, ağ teknolojileriyle birlikte evrim geçirmiştir, ancak günümüzdeki önemi azalmıştır.

NetBIOS, Açık Sistemler İletişim Modeli’nin (OSI) oturum katmanında (Katman 5) çalışarak farklı makinelerdeki uygulamaların iletişim kurmasına olanak tanır. Tek başına bir ağ protokolü olmamakla birlikte, başlangıçta NetBEUI (NetBIOS Genişletilmiş Kullanıcı Arayüzü) üzerinden iletişim sağlardı. NetBEUI, ağ teslim çerçeveleri oluşturmaya yardımcı olsa da, yönlendirme yeteneklerinin olmaması, ölçeklenebilirlik açısından sınırlı kalmasına neden olmuştur.

Günümüzde NetBIOS, genellikle TCP/IP protokol yelpazesi üzerinde çalışarak NetBIOS üzerinden TCP/IP (NBT) olarak adlandırılan bir kombinasyonla kullanılır. Bu kombinasyon, NetBIOS işlevselliğinin modern ağlarda kullanılmasını sağlasa da, yalnızca IPv4 ile sınırlıdır ve daha yeni IPv6 protokolüyle uyumlu değildir.

NetBIOS’un Temel Fonksiyonları

NetBIOS, ağ üzerindeki cihazların etkileşimini kolaylaştıran birkaç önemli işlev sunar:

  1. Ad Tanımlama: NetBIOS, bilgisayarların ağ üzerinde kolayca tanımlanabilmesi için ad atama işlevine sahiptir. Her cihaz, ağ üzerinde benzersiz bir NetBIOS adı alır. Bu isimler, 16 alfanumerik karakterle sınırlıdır; ancak Microsoft bu 16 karakterin birini fonksiyonları tanımlamak için rezerve ettiğinden, Windows ortamında kullanılabilir isim uzunluğu 15 karakterle sınırlıdır.
  2. Oturum Yönetimi: NetBIOS, cihazlar arasında oturum açma ve veri alışverişi yapma işlemlerini yönetir. Bu, veri iletimi sırasında güvenilir bir bağlantı kurulmasını sağlar. Oturum modu, TCP port 139 üzerinden çalışarak bu işlemi gerçekleştirir.
  3. Veri İletimi: NetBIOS, bilgisayarlar arasında veri göndermek için temel bir iletişim yöntemidir. Bu, özellikle dosya paylaşımı ve yazıcı erişimi için kullanılır. İletişim, UDP port 138 üzerinden sağlanarak datagram modunda gerçekleştirilebilir. Ayrıca, ad çözümlemesi gibi işlemler için UDP port 137 de kullanılır.

NetBIOS’un İletişim Modları

NetBIOS, iki ana iletişim modu sunar:

  • Oturum Modu: İki bilgisayar arasında bir bağlantı kurarak daha büyük mesajların iletilmesine olanak tanır. Hata tespiti ve geri kazanım özellikleri sunar.
  • Datagram Modu: Bağlantısız bir mod olan bu seçenek, her mesajın bağımsız olarak gönderilmesine izin verir ve daha küçük mesaj boyutları gerektirir. Datagram iletişimi, UDP port 138 üzerinden çalışır ve tüm bilgisayarlara yayın yapma yeteneği sunar.

NetBIOS ve DNS: Temel Farklılıklar

NetBIOS ve DNS (Alan Adı Sistemi) her ikisi de insan dostu isimlerin makine adreslerine haritalanmasını sağlasa da, farklı şekillerde çalışırlar:

  • İsim Yapısı: DNS, isimlendirme için hiyerarşik bir yapı kullanarak büyük ağlarda ölçeklenebilirliği kolaylaştırır. Buna karşın, NetBIOS düz bir isim yapısı kullanır ve büyük ortamlarda daha az uygundur.
  • Popülarite: DNS, kurumsal ağlarda ve internet üzerinde standart isimlendirme hizmeti haline gelmiştir; NetBIOS ise çoğunlukla eski uygulamalarla sınırlıdır.
  • İsim Uzunluğu: NetBIOS isimleri en fazla 15 alfanümerik karakterle sınırlıdır; Microsoft, özel işlevler için bir karakteri rezerve eder. DNS alan adları ise çok daha uzun olabilir.

NetBIOS’un Sunmuş Olduğu Hizmetler

NetBIOS, ağ üzerindeki iletişimi artıran üç ana hizmet içerir:

  • İsim Hizmeti (NetBIOS-NS): Bilgisayar isimlerini IP adreslerine kaydetme ve çözümleme işlevini üstlenir, böylece cihazların birbirleriyle daha kolay iletişim kurmasını sağlar.
  • Datagram Hizmeti (NetBIOS-DGM): Bağlantısız iletişim sağlayarak, küçük veri paketlerinin gönderilmesine olanak tanır.
  • Oturum Hizmeti (NetBIOS-SSN): Bağlantılı iletişimi kolaylaştırır ve veri alışverişi için güvenilir bir kanal sunar.

Sınırlamalar

NetBIOS’un modern ağ ortamlarında etkili olmasını engelleyen bazı sınırlamaları vardır:

  • Ölçeklenebilirlik: Küçük ağlar için tasarlandığından, büyük ortamlarda iyi performans göstermez.
  • Güvenlik: Yerleşik güvenlik özelliklerinin olmaması, NetBIOS’u çeşitli saldırılara karşı savunmasız hale getirir.
  • Yönlendirme Sınırlamaları: NetBIOS, yalnızca yerel ağ içindeki iletişimle sınırlıdır; yönlendirme yapamaz.
  • Broadcast Bağımlılığı: Ağda yoğun bir şekilde yayın mesajlarına bağımlı olması, büyük ağlarda trafik sıkışıklığına yol açabilir.

SMB: NetBIOS’un Bir Uzantısı

NetBIOS’un bir diğer önemli uygulaması, SMB (Server Message Block) protokolüdür. SMB, dosya paylaşımı, yazıcı erişimi ve diğer kaynakların paylaşımı için kullanılan bir protokoldür. NetBIOS üzerinden çalışarak, ağdaki cihazların birbirleriyle etkileşimde bulunmasına olanak tanır. SMB, bağlantılı ve bağlantısız iletişimi destekleyerek, kullanıcıların ağ üzerindeki kaynaklara erişimini kolaylaştırır.

Sonuç

NetBIOS, erken dönem ağ sistemlerinin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamış olsa da, modern protokoller ve güvenlik çözümleri ile karşılaştırıldığında kullanımı önemli ölçüde azalmıştır. NetBIOS’un işlevselliği ve sınırlamalarını anlamak, eski sistemlerin yönetiminde önemli olsa da, yeni uygulamalar için modern ağ teknolojilerini benimsemek çok daha faydalıdır.